Jubileumjaar Hendrik Conscience 2012

Terugblik

Met een beetje weemoed maar vol trots blikken we terug op een bijzonder en druk jaar, dat zonder twijfel bij velen onder ons mooie herinneringen nalaat.

Zoals u weet, werd Hendrik Conscience geboren op 3 december 1812, dus 200 jaar geleden. Dit jubileumjaar was een unieke gelegenheid voor de Gilde van Baas Gansendonck en Marnixring De Loteling om dit jaar met de nodige luister te vieren met als doel de figuur van Hendrik Conscience en zijn bijdrage tot de Vlaamse bewustwording en de Vlaamse cultuur te belichten.

Als eminent schrijver is Hendrik Conscience onlosmakelijk verbonden met de gemeente Schilde en de Kempen. Hij kwam hier geregeld uitrusten in het Keizershof aan de Turnhoutsebaan en schreef er zijn beste werken "De Loteling" en "Baas Gansendonck". Gespreid over het hele jaar 2012 werden in de gemeente een tiental evenementen georganiseerd die een breed publiek van jong tot oud aanspreken. Een webstek (zie www.conscience-2012.be) werd gemaakt om de informatie over het programma een zo breed mogelijke verspreiding te geven.

Voor de uitwerking van het programma werd samengewerkt met een aantal culturele verenigingen, met de Winkeliersvereniging van Schilde en met de lokale cultuurraad wat dus een breed draagvlak garandeert. De algemene leiding en coördinatie berust bij een organisatiecomitee, samengesteld uit leden van de Gilde van Baas Gansendonck en Marnixring de Loteling. Er werd een steunfonds opgericht en ook beroep gedaan op sponsors om de financies in evenwicht te houden, en subsidies werden toegekend voor specifieke activiteiten door de Gemeente Schilde, door de Provincie Antwerpen en door Marnixring Internationale Serviceclub.

Het aanbod van activiteiten was zeer divers en kon dus een groot aantal personen aanspreken.

Op 14 januari beet Gaston Durnez de spits af voor meer dan 400 aanwezigen met een zeer gesmaakte voordracht over de figuur en de betekenis van Hendrik Conscience. Gaston nam zijn tante Finne als leidraad om te illustreren hoe Hendrik Conscience het Vlaamse volk leerde lezen. Ter gelegenheid van deze academische zitting werd het essay "Wie was Hendrik Conscience ?" van de hand van Albert Westerlinck (alias Prof. Dr. José Aerts) (her)uitgegeven in een facsimile uitvoering en werd ook een bronzen herdenkingspenning geslagen.

Davidsfonds Schilde organiseerde op 22 januari 2012 een wandeling en een literair ontbijt gekruid met een voordracht door Adelheid Ceulemans, die de stelling verdedigde dat Hendrik Conscience samen met Theodoor van Rijswijk het startschot gaf voor de Vlaams-Belgische letterkunde, o.a. met zijn werken "In 't Wonderjaer" (1837) en "De Leeuw van Vlaanderen" (1838) en met zijn rol in de Antwerpse genootschapscultuur, zoals De Olyftak, de Kunstenaarskring, de Maetschappy van Vlaemsche Letterminnaars, e.a.

Van 7 april tot 20 mei was de rijke persoonlijke collectie van Hugo Pas en het archief "De Loteling" (eigendom van de Gilde van Baas Gansendonck vzw) te bewonderen in het Museum Albert Van Dyck, een organisatie in samenwerking met het Genootschap Albert Van Dyck. De tentoonstelling bracht een evocatie van de conscriptie en de loting in de sociale context van het begin van de negentiende eeuw, een onderwerp dat Hendrik Conscience treffend beschreef in zijn novelle "De Loteling". De tentoonstelling was nadien nog te zien in Sint-Amands, Mechelen en Sint-Niklaas. We telden in totaal meer dan 600 bezoekers.

De meer sportieve liefhebber kwam aan zijn trekken met een fietszoektocht "In de voetsporen van Hendrik Conscience", een tocht in en rond Schilde en 's-Gravenwezel langs een aantal belangrijke bezienswaardigheden die ongetwijfeld ook Hendrik Conscience zullen geboeid hebben. De fietszoektocht wordt beschreven in een informatiebrochure die werd uitgewerkt samen met Toerisme Voorkempen en Toerisme Provincie Antwerpen.

Donderdag 3 mei organiseerden Marnixring De Loteling, Davidsfonds, Markant, en Neos hun jaarlijks terugkerend vocaal concert in de Sint-Guibertuskerk in Schilde. Het ensemble Capilla Flamenca bracht een evocatie van het rijke culturele leven uit de periode van de ontstaansgeschiedenis van Conscience's Leeuw van Vlaanderen" en vertolkte hoofse liederen op authentieke Vlaamse en Franse teksten onder de titel "Ach Vlaendre vry".

De midzomernachtwandeling ingericht door Heemkundige Kring Scilla in juni 2012 herinnerde op ludieke wijze aan de jeugdjaren van Hendrik Conscience in het volkse Antwerpse Sint-Andrieskwartier, waar hij veel inspiratie opdeed voor zijn latere werk.

Het hoogtepunt van het Jubileumjaar was ongetwijfeld de onthulling op 9 september van een monument ter ere van Hendrik Conscience, een nieuwe creatie van beeldhouwer Wilfried Pas dat past in de reeks van beeldhouwwerken die hij voor andere Vlaamse schrijvers (Karel Van de Woestijne, Willem Elsschot, Paul van Ostayen, Herman Teirlinck, Gerard Walschap en Anton Van Wilderode) ontwierp. Dit bronzen levensgroot beeld aan de Turnhoutsebaan tegenover het Keizershof vormt een blijvende herinnering aan de illustere schrijver. In een opgemerkte feestrede bracht Jean-Pierre Rondas hulde aan Hendrik Conscience en belichtte zijn niet te onderschatten bijdrage aan de strijd voor de Vlaamse ontvoogding.

In opdracht van de initiatiefnemers van het Jubileumjaar ontwierp Aksie vzw, de organisatie achter het gezelschap "Het Spelleke van Semini", een poppentheater met de bedoeling de figuur van Hendrik Conscience op een ludieke maar historisch verantwoordde manier tot leven te brengen voor een jong publiek. Het poppentheater kreeg de passende titel "Hendrik schopt ons een geweten". Het poppentheater werd gratis aangeboden aan de leerlingen van het 5e en 6e studiejaar lager onderwijs in Schilde. In het kader van de schoolvoorstellingen werd een educatief project op touw gezet met een werkboekje voor elke leerling en een lesmap met ondersteunende informatie voor de leerkrachten. Ook buiten de gemeente Schilde kende het poppentheater een grote respons met voorstellingen in Zoersel, Sint-Amands, Mechelen, Onze-Lieve-Vrouw-Waver, Antwerpen Sint-Andries, Belsele en Essen. In totaal werden 23 voorstellingen uitgevoerd en konden ongeveer 2000 kinderen Conscience beter leren kennen.

Hendrik Conscience's meesterwerk "De Loteling" vormde de basis voor een totaalspektakel, opgevoerd door toneelgroep "Kunst Adelt" in een vernieuwde regie van Koen Borms. Voor deze gelegenheid werd de hof van de pastorij Sint-Guibertus in Schilde omgebouwd tot een openluchttheater. Gespreid over 9 voorstellingen gedurende 3 weekends in de maand oktober hebben meer dan 1200 toeschouwers van het grandioos spektakel genoten, menigen waren ontroerd en hebben een traantje weggepikt.

Het Jubileumjaar kende een waardig slot op 2 december met een schitterend slotconcert in een overvolle Sint-Guibertuskerk te Schilde. Onder leiding van Geert Hendrix brachten het koor Helicon en een koperblazersensemble met leden van het orkest La Passione een beklijvende uitvoering van Vlaamse romantische muziek geschreven ter ere van Hendrik Conscience. Voor deze gelegenheid componeerde Janpieter Biesemans een werk op de tekst van het gedicht 'Drij Blommen' van Alice Nahon. Het werk wordt opgedragen aan de moeder van Hendrik Conscience, Cornelia Balieu.

"Wie was Hendrik Conscience ?" - Herdenkingspenning

Albert Westerlinck schreef een uitmuntend essay over de betekenis van Hendrik Conscience. Dit essay werd in facsimile heruitgegeven door Marnixring De Loteling en de Gilde van Baas Gansendonck in samenwerking met Elite Reklaam.

De bronzen herdenkingspenning en de kwaliteitsvolle klankopname van het slotconcert vormen blijvende herinneringen aan het Jubileumjaar.

Je kan het essay (10 €) en de herdenkingspenning (5 €) bestellen via het contactformulier of door een epost te sturen naar hc2012@baasgansendonck.be met opgave van uw adresgegevens en het gewenst aantal exemplaren.

Na ontvangst van het verschuldigde bedrag op rekening BE74 7330 2700 9880 (BIC KREDBEBB) krijgt u de bestelling aan huis geleverd.